โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (โรคติดต่อทางเพสสัมพันธุ์) 

ในปัจจุบันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ยังคงเป็นโรคที่มีผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นทุกปี เนื่องจากการอยู่ร่วมกันก่อนแต่งในวัยรุ่น หนุ่มสาว ผู้ใหญ่วัยทำงานก็เช่นกัน โดยส่วนใหญ่ไม่ได้มีความรู้ความเข้าใจในด้านการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เท่าไรนัก ส่งผลให้คู่รักหลายคู่ต้องเผชิญกับอาการไม่พึงประสงค์จากการมีเพศสัมพันธ์ รุกรามไปจนถึงขั้นร้ายแรง ไม่ยอมไปพบแพทย์เนื่องด้วยความอาย 

จากสิ่งที่ไม่เข้าใจดังที่กล่าวข้างต้น วันนี้อินทัชเมดิแคร์จะมาไขข้อสงสัยให้กับคนที่ยังไม่มีความเข้าใจ รวมทั้งผู้ที่กำลังเผชิญกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อยู่ ให้ทราบถึงความสำคัญในการดูแลรักษาตัวเอง และการป้องกันโรคได้ในเบื้องต้นให้เข้าใจได้ง่ายๆ ไปดูกันเลยค่ะ

• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์คืออะไร

• รวมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• ข้อควรปฏิบัติเมื่อเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• ใครบ้างที่เป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• วิธีการป้องกันการเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• ตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์คืออะไร

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually Transmitted Disease) คือกลุ่มโรคที่ติดต่อจากคนสู่คน ซึ่งส่วนใหญ่ติดต่อจากการร่วมเพศ ระหว่างชายและหญิง ตลอดจนเพศสัมพันธ์ของกลุ่ม LGBT ด้วย

โรคบางโรคติดต่อจากการสัมผัสทางใดทางหนึ่งได้แก่ ทางปาก ช่องคลอด หรือทวารหนัก และโรคกลุ่มนี้สามารถถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกได้ มีความจำเป็นอย่างมากที่จะต้องเข้ารับการรักษากับแพทย์อย่างถูกต้องและปฏิบัติตนให้ถูกวิธี

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 10 โรคมีดังนี้

โรคหูดหงอนไก่ (Condyloma acuminate, Genital wart)

• โรคหูดหงอนไก่ เกิดจากเชื้อ HPV type 6, 11

• ระยะฟักตัว (Incubation period) ประมาณ 1-6 เดือน

• ติดต่อโดยการร่วมเพศ และสัมผัสทางเพศกับผู้ป่วย

• อาการ ติ่งเนื้ออ่อนสีชมพูยื่นออกมาจากผิว กระจายออกทางด้านบน คล้ายหงอนไก่หรือดอกกะหล่ำ พบได้บ่อยบริเวณรอบปากช่องคลอด ใต้ผนังหุ้มปลายองคชาติ

โรคซิฟิลิส (Syphilis)

• โรคซิฟิลิสเกิดจากเชื้อ Treponema pallidum

• ระยะฟักตัว (Incubation period) 9-90 วัน

• ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และมารดาที่กำลังตั้งครรภ์ที่เป็นซิฟิลิสทารกจะติดโรคด้วย

• อาการแบ่งเป็น 4 ระยะ

ระยะที่ 1 : (Primary Syphilis) เกิดแผลริมแข็ง ไม่มีอาการปวด

ระยะที่ 2 : (Secondary Syphilis) แผลริมแข็งหายไป มีไข้ ปวดตามกล้ามเนื้อ เจ็บคอ มีผื่นขึ้นตามฝ่ามือ-ฝ่าเท้าหรือทั่วร่างกาย

ระยะที่แฝง : (Latent Syphilis) มักไม่มีอาการแสดงใดๆ

ระยะที่ 3 : (Tertiary Syphilis) เชื้อเข้าไปทำลายระบบสมอง และอวัยวะต่างๆ 

แผลริมอ่อน (Chancroid)

• เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Haemophilus ducreyi

• ระยะฟักตัว (Incubation period) 4-7 วัน

• ติดต่อทางเพศสัมพันธ์

• อาการของผู้ชายจะมีตุ่มหนองเกิดขึ้นที่อวัยวะเพศ ต่อมาแตกเป็นแผล แผลขอบไม่แข็ง ไม่เรียบ มีเลือดอออกเจ็บปวดมาก 

• อาการของผู้หญิงส่วนใหญ่คล้ายกับผู้ชาย แต่ถ้าแผลอยู่ที่ผนังช่องคลอด หรือปากมดลูกก็อาจไม่มีอาการ หรือเจ็บปวดเวลาร่วมเพศ

เริม (Herpes genitalis)

• เริมเกิดจากเชื้อ HSV type 2

• ระยะฟักตัว (Incubation period) 4-7 วัน

• ติดต่อโดยการร่วมเพศหรือสัมผัสทางเพศกับผู้ป่วย

• อาการ เม็ดตุ่มน้ำใสๆ บริเวณอวัยวะเพศ ขึ้นอยู่เป็นกลุ่ม ปวดแสบร้อน คันๆ หากแตกจะเป็นแผลตื้นและเจ็บ พบบ่อยที่ริมฝีปาก อวัยวะเพศชาย ช่องคลอด ปากมดลูก 

ข้อควรปฏิบัติเมื่อเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

1. ควรงดร่วมเพศ รวมทั้งสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค

2. ไม่ควรซื้อยารักษาด้วยตัวเอง ควรเข้าตรวจรักษากับแพทย์เท่านั้น เพราะอาจทำให้เชื้อดื้อ

3. ยารักษาไม่หาย การเข้ารักษากับแพทย์โดยตรงจะส่งผลดีกับคนไข้และได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องในการรักษา

4. ไปตรวจรักษาตามนัดทุกครั้ง และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

5. ควรแจ้งให้สามี/ภรรยาทราบ และควรพาคู่นอนไปตรวจรักษาด้วยโดยเร็วที่สุดเมื่อทราบว่าตนเองเป็นโรค

6. เมื่อตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ควรเจาะเลือดตรวจหาเชื้อเอชไอวีด้วย

7. ในกรณีเกิดหนองในผู้ชายไม่ควรรีดอวัยวะเพศเพื่อดูหนองเพราะจะทำให้เกิดอาการอักเสบมากขึ้น

8. รักษาอวัยวะเพศและบริเวณใกล้เคียงให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ

9. ควรงดดื่มเหล้า-เบียร์และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิด

วิธีการป้องกันการเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

วิธีการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ดีที่สุดคือการงดการมีเพศสัมพันธ์ แต่หากไม่สามารถงดได้ต้องปฏิบัติดังต่อไปนี้

1. ไม่เปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆและสามารถป้องกันได้โดยการที่ผู้ชายต้องใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์

2. ต้องใส่ถุงยางอนามัยทุกครั้ง โดยเฉพาะกรณีมีเพศสัมพันธ์กับคนแปลกหน้า

3. ห้ามร่วมเพศหากมีประจำเดือนเพราะจะทำให้เพิ่มความเสี่ยงของการติดโรคมากขึ้น

4. ไม่ควรมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักเพราะเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ

5. ควรตรวจเลือดประจำปีทุกครั้งเพื่อหาเชื้อโรคในกลุ่มที่มีความเสี่ยง โดยเฉพาะคู่ที่แต่งงานใหม่ การพบแพทย์เป็นประจำจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรค หากเป็นในระยะแรกก็จะรักษาได้ทันท่วงที

เอกสารอ้างอิง

• บทความโรคหนองใน คืออะไร? ,สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

• บทความการติดตามผู้สัมผัสโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่สามารถรักษาให้หายขาดได้, เวชบันทึกศิริราช

• ผศ.ดร.เด่นพงศ์ พัฒนเศรษฐานนท์ ,โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually transmitted disease) .สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
   Hot Line 081-562-7722 กดโทรออก

  @qns9056c
  อินทัชเมดิแคร์คลินิกเวชกรรม

เรียบเรียงโดย พญ.สุพรรษา เหนียวบุบผา
  แก้ไขล่าสุด : 22/08/2023