วิธีการใช้ 'ยารักษาหอบหืด' อย่างมีประสิทธิภาพ ควรเข้าใจเกี่ยวกับยาที่ใช้ในการควบคุมและบรรเทาอาการหอบหืดนั้นมีการใช้งานในบริบทที่แตกต่างกัน ไม่ได้มีแค่การใช้ยาพ่นหอบหืด อย่างที่หลายคนเข้าใจ บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับยาหอบหืดว่ามีกี่ประเภท วิธีการใช้ที่ถูกต้อง และข้อควรระวัง เพื่อให้คุณสามารถจัดการกับอาการหอบหืดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และปลอดภัย
หัวข้อที่ควรรู้เกี่ยวกับการใช้ยารักษาหอบหืด
ยารักษาหอบหืดมีความจำเป็น เนื่องจากโรคหอบหืด เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม ทำให้เยื่อบุและผนังหลอดลมตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นมากกว่าปกติ
|
หากขาดความสม่ำเสมอ และความเข้าใจในการใช้ยาก็อาจทำให้การดำเนินของโรคไม่หาย หรือเป็นมากขึ้นได้
รู้จักหอบหืดให้มากขึ้นอ่านบทความ : โรคหอบหืด รู้เท่าทันอาการ ลดความเสี่ยงให้ชีวิต
ยาที่ใช้ในการรักษาโรคหอบหืด มี 2 ประเภท ได้แก่
เป็นยารักษาหอบหืดที่ใช้ในการรักษาระยะยาว ต้องใช้อย่างสม่ำเสมอ แม้จะไม่มีอาการ เช่น ยาพ่นที่มีองค์ประกอบเป็นสเตียรอยด์ (ใช้เป็นยาควบคุมอาการหลัก มีประสิทธิภาพสูงสุด) โดยอาจให้ร่วมยาอื่นๆ เช่น
ยาต้านการอักเสบ Leukotriene
ยากลุ่ม Methylxanthines
ยาพ่นชนิด Long acting beta-2 agonists
เป็นยารักษาหอบหืดสำหรับใช้เพื่อช่วยลดการตีบตัวของหลอดลมในระหว่างที่มีอาการหอบหืดเฉียบพลัน จึงควรใช้เฉพาะเมื่อมีอาการเท่านั้น
ตัวอย่างเช่น
ยาพ่นชนิดสูดพ่นในระยะสั้น Short acting beta-2 agonists เช่น Salbutamol, Terbutaline และ Fenoterol
ยากลุ่มยาต้านโคลิเนอร์จิค (Anticholinergic drugs)
ยาทั้งสองชนิดมักใช้ร่วมกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาโรคหอบหืด ทั้งนี้แพทย์จะพิจารณาจ่ายยาตามความเหมาะสมของอาการของคนไข้ตามบุคคล
Ventolin เป็นชื่อการค้าของตัวยา Salbutamol (ชนิดยา short acting beta 2 agonist) มีฤทธ์ในการลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อหลอดลม เริ่มออกฤทธิ์ใน 5 นาที และออกฤทธิ์นาน 3-6 ชั่วโมง
Berodual เป็นยาผสมกับระหว่าง Ipratropium bromide (Anticholinergic) และ Fenoterol (short acting beta 2 agonist ) โดย Fenoterol เป็นยากลุ่มเดียวกับ Salbutamol ออกฤทธิ์คล้ายกัน ในขณะที่ Ipratropium bromide ออกฤทธิ์นานประมาณ 6-8 ชั่วโมง
|
ยาแต่ละชนิดควรใช้เมื่อใด ทั้งยา Berodual กับ Ventolin ควรใช้เป็นยาบรรเทาอาการขณะมีอาการกำเริบเฉียบพลันเท่านั้น แต่หากมีอาการกำเริบบ่อยต้องใช้ยากลุ่มนี้สูดพ่นทุกวันหรือแทบทุกวัน ควรได้รับยากลุ่มควบคุมอาการร่วมด้วย
อาจพบอาการกล้ามเนื้อสั่น กระสับกระส่าย ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว ปากแห้ง ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ได้
อาจทำให้ระดับโพแทสเซียม (Potassium) ในเลือดต่ำลงได้
ควรระวังในหญิงมีครรภ์และให้นมบุตร
ควรระวังการใช้ยา Berodual ในผู้ป่วยต่อมลูกหมากโต หรือ ผู้ป่วยโรคต้อหินแบบ narrow-angle
คำแนะนำ: หากใครที่มีโรคประจำตัว หรือกำลังใช้ยาอื่นๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนที่จะเริ่มใช้ยารักษาหอบหืด
ควรใช้ยาอย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และใช้ยาให้ถูกวัตถุประสงค์ตามชนิดของยา เช่น
ยาสำหรับควบคุมอาการ ให้ใช้สม่ำเสมอตามที่แพทย์สั่ง ไม่ใช่ใช้แต่ตอนมีอาการกำเริบ
หลังใช้ยาพ่นที่มีส่วนประกอบของสเตียรอยด์ ให้กลั้วคอด้วยน้ำเปล่าทุกครั้ง
ไม่ควรซื้อยามาใช้เอง หากยังไม่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหอบหืดจากแพทย์ นอกจากนี้ควรไปตามนัดแพทย์ทุกครั้ง เนื่องจากแพทย์จะต้องมีการประเมินการใช้ยาและปรับยาตามความเหมาะสม
ยารักษาหอบหืดนั้นมีหลายชนิด ความถี่ในการใช้ยาแต่ละตัวจึงมีความแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคด้วย อาการของแต่ละบุคคล เพราะฉะนั้นควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ผู้รักษาอาการ เพื่อความปลอดภัย
สามารถหยุดยาเองได้หรือไม่
ไม่ควรหยุดยาเองแม้ไม่มีอาการกำเริบ แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาปรับลดขนาดยาให้ตามความเหมาะสม
การใช้ยาสามารถทำให้รักษาหายขาดหรือไม่
โรคหอบหืดเป็นโรคเรื้อรัง บางรายสามารถหายไปได้เอง บางรายสามารถกลับมาเป็นได้อีก บางรายก็หายขาดไม่เป็นอีกเลย ส่วนบางรายก็เป็นต่อเนื่องไปตลอด การใช้ยาจะช่วยลดความถี่ ควบคุมอาการ บรรเทาอาการ และป้องกันอาการกำเริบได้ค่ะ
ให้สังเกตอาการ หากมีอาการที่สงสัยว่าจะเป็นหอบหืด เช่น ไอเรื้อรัง หายใจมีเสียงวี้ด เหนื่อยหอบ ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ และวินิจฉัยว่าเป็นโรคหอบหืดหรือไม่
หากพบว่าเป็นโรคหอบหืดแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาแนวทางการรักษาและจ่ายยารักษาหอบหืดตามความเหมาะสม หากสงสัยว่าเป็นไม่ควรซื้อยามาใช้เองเพราะอาจเกิดอันตรายได้
บทสรุป
ยารักษาโรคหอบหืด แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ยาควบคุมและยาบรรเทาอาการ ยาควบคุมใช้เพื่อป้องกันการเกิดอาการหอบหืดในระยะยาว ในขณะที่ยาบรรเทาอาการใช้ในกรณีฉุกเฉินเมื่อมีอาการหอบหืดกำเริบขึ้น การใช้ยาทั้งสองประเภทควรทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อประสิทธิภาพในการรักษาและลดความเสี่ยงของอาการที่รุนแรง
"ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินสภาพการใช้งานยารักษาโรคหอบหืดอย่างเหมาะสม ผู้ป่วยไม่ควรเปลี่ยนแปลงการใช้ยาหรือหยุดยาเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ เนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดอาการหอบหืดที่ควบคุมได้ยาก ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในระยะยาว 
"
บทความที่น่าสนใจ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
Hot Line 081-562-7722 กดโทรออก
เรียบเรียงโดย แพทย์หญิงวรางคณา วิวัลย์ศิริกุล
แก้ไขล่าสุด : 17/08/2024
อนุญาติให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com
