ต่อมบาร์โธลินอักเสบหรือฝีที่อวัยวะเพศหญิง เรียกอีกชื่อว่าฝีต่อมบาร์โธลิน เป็นอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นกับผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ได้ ซึ่งหากเกิดขึ้นแล้วก็ไม่ควรชะล่าใจหรือปล่อยไว้นาน ควรรีบไปปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธี
ก่อนอื่นไปดูกันก่อนว่าเป็นฝีที่น้องสาวหรือ ต่อมบาร์โธลินอักเสบ เกิดจากอะไร มีอาการยังไง หายเองได้ไหม และจะรักษายังไง
ข้อมูลเกี่ยวกับต่อมบาร์โธลินที่คุณผู้หญิงควรรู้
มีอาการปวดบริเวณแคมด้านในอวัยวะเพศ รู้สึกว่าอวัยวะเพศบวม คลำได้ก้อนร่วมกับมีลักษณะบวมแดงขึ้นชัดเจน มักเป็นข้างเดียว ปวดมากเวลาเดิน หรือนั่งหรือขณะมีเพศสัมพันธ์บางคนอาจมีหนองไหลออกมาจากต่อมบาร์โธลินที่อักเสบได้ เป็นโรคที่เจอได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์
|
ในรายที่อาการเป็นมากอาจมีไข้ร่วมด้วยผู้ป่วยมักมีอาการของถุงน้ำที่ต่อมบาร์โธลินมาก่อน (Bartholin’s cyst) ซึ่งจะมีอาการคลำได้ก้อน บวมขึ้นเป็นถุงน้ำบริเวณแคมด้านในและปากช่องคลอดไม่เจ็บ เวลาเดินอาจรู้สึกเหมือนมีก้อนบริเวณอวัยวะเพศ
เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้หญิงอายุ 20 - 30 ปี 
แต่สาเหตุการเกิดโรคไม่ชัดเจน ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักเป็นขึ้นมาเอง กลไกการเกิดโรค เกิดจากการอุดตันของรูเปิดต่อมบาร์โธลิน ส่งผลให้สารคัดหลั่งไม่สามารถหลั่งออกมาได้ และถูกขังอยู่ในต่อม ทำให้ต่อมบวมขึ้นมาและเกิดการอักเสบตามมาจากเชื้อโรคหลายๆ ตัวบริเวณช่องคลอดและทวารหนัก เกิดเป็นฝีหนองด้านในทำให้มีอาการปวดบวมแดง
โดยเชื้อโรคที่มักเจอบ่อยได้แก่เชื้อโรคบริเวณผิวหนังและทวารหนักแต่มีโอกาสเกิดจากเชื้อหนองในแท้และหนองในเทียมซึ่งเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้
หากต่อมบาร์โธลินมีหนองแตกเอง ผู้ป่วยยังจำเป็นต้องเข้ามารับการรักษากับแพทย์ เนื่องจากอาจจะมีการระบายหนองด้านในออกมาได้ไม่หมด ทำให้ยังมีเชื้อโรคอยู่ด้านในและติดเชื้อซ้ำซ้อนไม่หายและเชื้อโรคอาจลุกลามไปติดเชื้ออวัยวะบริเวณใกล้เคียง เช่น ในช่องคลอด ท่อปัสสาวะ เป็นต้น
|
ต่อมบาร์โธลินอักเสบเป็นการติดเชื้อ นอกจากอันตรายจากหนองแตกเองแล้ว หากเชื้อมีความรุนแรงและลุกลามหรือผู้ป่วยมีโรคประจำตัวบางอย่างอาจทำให้เชื้อโรคเข้าสู่กระแสเลือดและมีติดเชื้อในกระแสเลือดได้ ผู้ป่วยบางรายหลังการรักษาอาจมีอาการแทรกซ้อน เช่น เลือดออก แผลไม่หาย หรือแผลเป็นขนาดใหญ่ได้ ทั้งหากมีอาการต่อมบาร์โธลินอักเสบบ่อยจะยิ่งเพิมโอกาสเป็นซ้ำได้มากขึ้นอีก
ประสบการณ์การรักษา
"คนไข้เคยเป็นต่อมบาร์โธลินอักเสบหลายครั้งแต่ไปรักษาหลายที่ เคยทั้งเจาะและผ่าระบายหนองต่อมบาร์โธลิน และซื้อยารับประทานเอง ก็ยังมีอาการบ่อยจนรบกวนการใช้ชีวิต
เมื่อเข้ามาตรวจที่อินทัชและแพทย์ประเมินแล้วพบว่าเป็นเคสที่รุนแรง พบได้น้อย
มีความจำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเอาต่อมออกที่โรงพยาบาล ผู้ป่วยจึงได้รับการรักษาที่ถูกต้องกับตัวโรคและหายขาดได้ จะเห็นได้ว่าการตรวจวินิจฉัยก็สำคัญ"
- แพทย์หญิงณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์ แพทย์ประจำอินทัชเมดิแคร์คลินิก -
การรักษาแพทย์จะดูตามอาการและขนาดของต่อมบาร์โธลินที่อักเสบ วิธีที่นิยมใช้และผลการรักษาดีมาก คือวิธี Marsupialization
ซึ่งเป็นการผ่าระบายหนองและเย็บผนังต่อมบาร์โธลินกับชั้นผิวหนัง จะช่วยให้รูเปิดของต่อมไม่อุดตันซ้ำและระบายหนองออกมาได้ดีร่วมกับยาฆ่าเชื้อชนิดทานหรือฉีดและยาแก้ปวดลดอักเสบ นอกจากนี้ยังมีเทคนิคการผ่าอื่นๆอีกแล้วแต่แพทย์เจ้าของไข้ประเมินการรักษา
หลังผ่าต่อมบาร์โธลินอักเสบแนะนำให้นำแผลแช่น้ำอุ่นวันละ 3 ครั้ง (Warm sit bath) เพื่อให้แผลหายเร็วและลดการอักเสบได้ดีขึ้น มาตามนัดแพทย์ทุกครั้งเพื่อประเมินอาการอย่างใกล้ชิดการผ่าระบายหนองแบบธรรมดาหรือการดูดหนองออกอาจทำให้เกิดการเป็นซ้ำได้มากจึงไม่แนะนำ
อย่างไรก็ตาม การรักษาต่อมบาร์โธลินในผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีความแตกต่างกับขึ้นอยู่กับแพทย์ประเมินอาการของผู้ป่วย แนะนำปรึกษาแพทย์เจ้าของไข้อีกครั้งเพื่อการรักษาที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพกับตัวเรามากที่สุด
ประสบการณ์การรักษาต่อมบาร์โธลิน
"คนไข้มีอาการต่อมบาร์โธลินอักเสบ ได้ลองซื้อยารับประทานเองและไม่หาย เมื่อมาตรวจและได้รับการประเมินแล้วว่าควรได้รับการรักษาโดยการผ่าระบายหนอง อาการก็หายได้เป็นปกติ และได้รับคำแนะนำการดูแลตัวเองเบื้องต้นที่ถูกต้อง"
- แพทย์หญิงณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์ แพทย์ประจำอินทัชเมดิแคร์คลินิก -
การป้องกันโรคต่อมบาร์โธลินอักเสบ หรือฝีที่อวัยเพศหญิง ทำได้ยาก เนื่องจากมักเกิดขึ้นมาเอง เกิดได้จากหลายสาเหตุและพบได้บ่อย
|
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดต่อโรคทางเพศสัมพันธ์และดูแลสุขอนามัยบริเวณอวัยวะเพศให้เหมาะสมเพื่อลดเชื้อโรคและโอกาสการติดเชื้อ
เรียบเรียงโดย พญ.ณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์
แก้ไขล่าสุด : 06/11/2024
อนุญาตให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com
